Wzniesiona została w latach 1844-1853 na planie wieloboku zbliżonego do sześcioramiennej gwiazdy z sześcioma frontami obronnymi. Do dziś przetrwał układ funkcjonalno-przestrzenny z czytelną, geometryczną strukturą form ziemnych i większością budowli. Po wojnie, aż do 1957 r. w twierdzy stacjonowało wojsko. Później funkcjonowały tu liczne zakłady, spożywcze, w tym ferma kur, dojrzewalnia serów i magazyny zbożowe. Niestety, firmy w znacznym stopniu przyczyniły się do dewastacji użytkowanych przez nie obiektów. Właścicielem twierdzy jest Urząd Miasta, który we wrześniu 2008 r. przekazał ją w zarządzanie Giżyckiemu Centrum Kultury. W odrestaurowanych pomieszczeniach znajduje się hostel, muzeum twierdzy i galeria. Na terenie twierdzy jest amfiteatr na 3000 miejsc, w którym odbywają się liczne imprezy kulturalne, w tym słynne „Szanty w Giżycku”.

W ramach projektu europejskiego dwa obiekty – laboratorium prochowe oraz stajnia z wozownią – zostaną odrestaurowane i zaadaptowane na cele muzealno-wystawowe. – Inwestycja będzie realizowana w trybie „zaprojektuj i wybuduj”. Następnie do gotowych obiektów zakupimy wyposażenie. Nowoczesne audioprzewodniki w obcych językach ułatwią zwiedzanie twierdzy zagranicznym turystom. Budynki zostaną połączone alejką spacerową i wyposażone w monitoring – mówi Dorota Łabuz, dyrektor Giżyckiego Centrum Kultury.

W laboratorium prochowym odtworzonych zostanie pięć sal ekspozycyjnych, w których znajdzie się unikalne muzeum broni, nawiązujące do dawnej funkcji tego obiektu. Z kolei wozownia ze stajnią przeznaczona będzie na cele wystawowe. W dwóch dużych salach – na parterze i antresoli – stworzone zostaną doskonałe warunki do ekspozycji dział sztuki. – Będziemy mogli urządzać tutaj duże wystawy. Takiego miejsca nam zawsze brakowało – dodaje Dorota Łabuz.

Andrzej Szoszkiewicz