Pobierz w formacie PDF
ROZMOWA

Cel: konkurencyjna gospodarka

Rozmowa z Waldemarem Sługockim, sekretarzem stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju.

Czy samorządy podołają tym wyzwaniom pod względem finansowym? Wykorzystanie funduszy europejskich wymaga dużego zaangażowania środków własnych.

Aby realizować postulaty zgłaszane przez samorządy, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w porozumieniu z resortem finansów doprowadziło do opracowania nowelizacji ustawy o finansach publicznych, mającej na celu poprawę zdolności jednostek samorządu terytorialnego do korzystania z funduszy europejskich. Wprowadzone zmiany umożliwiły m.in. wydłużenie okresu stosowania wyłączenia z limitu spłaty zobowiązań. Głównym celem tych rozwiązań jest ułatwienie jednostkom samorządu terytorialnego realizacji projektów, wymagające znacznych nakładów ze środków własnych.

Zachęcam też samorządowców do większego zainteresowania się realizacją projektów w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Moim zdaniem są one skutecznym sposobem na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie infrastruktury, świadczenia usług publicznych oraz wprowadzania innowacji.

Wróćmy do wyzwań stojących przed Polską w tej perspektywie. Konkurencyjna gospodarka to gospodarka silna, nowoczesna, oparta na wiedzy i innowacjach, mogąca wygrywać z najlepszymi. Jak do tego dojść?

Innowacje, badania, rozwój poprzez budowanie sprzężeń między nauką a gospodarką, ale już nie w postaci gmachów i budynków, ale konkretnych badań i ich komercjalizacji oraz budowania silniejszych relacji między nauką a biznesem. Powiedzmy sobie wprost: w poprzednich latach zbudowaliśmy nowoczesną infrastrukturę badawczo-rozwojową, a teraz musimy ją maksymalnie wykorzystać dla dobra gospodarki. Do tego niezbędna jest lepsza współpraca nauki z biznesem. A z tym ciągle jest u nas nie najlepiej.

Jestem pewny, że przełamiemy te bariery, lecz do tego potrzebne jest nowe podejście. Badacze i przedsiębiorcy muszą obrać wspólne cele i razem pracować nad rozwiązaniami. Nauka i biznes powinny wytworzyć wspólną przestrzeń, w której będą w stanie skutecznie się porozumiewać i z determinacją realizować wspólne przedsięwzięcia. Bez determinacji, pasji i szczerych intencji nie zbudujemy konkurencyjnej gospodarki.

Budowanie konkurencyjnej i innowacyjnej gospodarki wspierają pieniądze europejskie. W ramach regionalnych programów operacyjnych największa część pieniędzy przeznaczona jest na wspólne przedsięwzięcia nauki i biznesu, w dużej mierze małych i średnich firm. Wsparciu rozwoju innowacji służy także horyzontalny Program Inteligentny Rozwój. To największy w Unii Europejskiej program finansujący badania, rozwój i innowacje oraz drugi pod względem budżetu krajowy program na lata 2014-2020. Na jego realizację przeznaczono ok. 8,6 mld euro z funduszy europejskich.

Czy biedniejsze województwa Polski Wschodniej z mniejszym zapleczem badawczo-rozwojowym poradzą sobie z tym wyzwaniem?

Poradzą, lecz muszą wykazać jeszcze większą determinację w realizacji działań prorozwojowych. Każdy region przygotował autorskie strategie, w których wyznaczył swoją ścieżkę rozwoju. Na realizację tych celów województwa otrzymały ogromne wsparcie z funduszy europejskich. Sukces będzie zależał od przemyślanego wyboru każdego, dosłownie każdego projektu. Stawiać trzeba na przedsięwzięcia, które przyniosą największą wartość dodaną. Planując budowę 10 km drogi, musimy wybrać taki wariant, który przyniesie najwięcej korzyści dla gospodarki.

To nie mity, lecz konkretne fakty: 2478 gmin w Polsce zrealizowało inwestycje ze środków unijnych. Nie ma gminy, do której nie trafiłby pieniądz europejski

W Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju zajmuje się Pan m.in. realizacją Programu Infrastruktura i Środowisko, największego programu operacyjnego w historii. Jakie są główne różnice między obecną wersją programu a tą z lat 2007-2013?

W nowym POIŚ położyliśmy większy nacisk na wspieranie gospodarki, która efektywnie wykorzystuje dostępne zasoby i jest przyjazna środowisku, a jednocześnie sprzyja spójności terytorialnej i społecznej. Chcemy skupić się na promocji i wdrażaniu rozwiązań niskoemisyjnych oraz opartych na odnawialnych źródłach energii. Środki z programu będą przeznaczone także na ochronę środowiska, zwłaszcza w kontekście ochrony różnorodności biologicznej, dostosowywania do zmian klimatu czy poprawy jakości środowiska miejskiego. Oczywiście nie zabraknie wsparcia dla kluczowych inwestycji z zakresu infrastruktury transportowej, bezpieczeństwa energetycznego czy ochrony zdrowia i właśnie na nie będzie przeznaczonych najwięcej pieniędzy. Oprócz tego będzie możliwa realizacja projektów w obszarze kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego.

Na jakim etapie są przygotowania do wdrażania programu?

Jednym z kluczowym elementów było powołanie Komitetu Monitorującego, w którego pracach biorą udział przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych, organizacji pracodawców i pracobiorców, środowiska naukowego oraz administracji rządowej, a także Komisji Europejskiej. Teraz pracujemy nad Szczegółowym Opisem Osi Priorytetowych oraz kryteriami wyboru projektów. Następne elementy tego dokumentu będą sukcesywnie zatwierdzane na kolejnych spotkaniach Komitetu. W drugiej połowie tego roku rozpoczniemy wspieranie pierwszych projektów z Programu Infrastruktura i Środowisko.

Rozmawiał Andrzej Szoszkiewicz